Φράσεις των τεσσάρων Ευαγγελίων στην καθημερινότητα μας .... οι εκφράσεις αυτές, που είναι παρμένες από τα Ευαγγέλια, χρησιμοποιούνται με διαφορετική σημασία από αυτή που έχουν στα Ιερά Κείμενα, ενώ άλλοτε το νόημα των λόγων αυτών διατηρείται στην καθημερινή γλώσσα πανομοιότυπο.
Ας δούμε κάποιες τέτοιες φράσεις.....
"Για τον φόβο των Ιουδαίων" -"Αγρόν nγόρασε"-"Κι έμεινε στήλn άλατος" -"Μάχαιρα έδωσες, μάχαιρα θα λάβεις"
"Νίπτω τας χείρας μου" -"Άρον , άρον σταύρωσον Αυτόν" -"Ο γέγραφα- γέγραφα"-"Απο τον Αννα στον Καϊάφα"-
"Ιδού ο νυμφίος έρχεται" -"Oταν θα ρθεί το πλήρωμα του χρόνου" -''Αρον τον κράβατόν σου και περιπάτει"
"Γινώσκεις α αναγινώσκεις" -"Τον άρτον nμων τον επιουσιον -"Τετέλεσται"-"Ότι είναι να κάνεις, κάντο γρήγορα"
“Ουαί”-"Απόδοτε τα του καίσαρος εις τον καίσαρα και τα του Θεού εις τον Θεόν"-"Φωνή βοώντος εν τn ερήμω"-
"Mn μου άπτου"-“οι παροικούντες τnv Ιερουσαλnμ"-“γης Μαδιάμ”-“Σόδομα και Γόμορα”-Γραμματείς και Φαρισσαίοι"
"Γολγοθάς, κρανίου τόπος"-" επι των τύπων των ήλων"-“διυλίζετε τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνετε.”
"Μνήσθητί μου, Κύριε" "μη γνωρίζει η δεξιά τι πράτει η αριστερά"-"όποιος έχει αυτιά για να ακούει , ας ακούει"
"Μνήσθητί μου, Κύριε" "μη γνωρίζει η δεξιά τι πράτει η αριστερά"-"όποιος έχει αυτιά για να ακούει , ας ακούει"
“ο αναμάρτητος, πρώτος ας ρίψη τον λίθον επ' αυτήν.”
Πολλές από τις φράσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή προέρχονται από τα Ευαγγέλια και τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας......
«Ιδού ο Νυμφίος έρχεται».
Το χρησιμοποιούμε για να αναγγείλουμε την άφιξη κάποιου, συχνά και με ειρωνική διάθεση.
«Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι».
Προέρχεται από τη φράση του Χριστού «Απόδοτε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ», όταν απάντησε στο αν ένας χριστιανός θα πρέπει να υπακούει στον κοσμικό άρχοντα. Τη φράση αυτή την χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δείξουμε οτι πρέπει να υπακούμε στο κράτος ή να δίνουμε στον καθένα ό,τι του οφείλουμε.
«Γραμματείς και Φαρισαίοι».
Το σωστό είναι «Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί» αλλά η φράση χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει ομάδες ανάξιων και διεφθαρμένων ανθρώπων που κατέχουν θέσεις εξουσίας.
«Η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή».
Την φράση αυτή τη λέμε και μεταφορικά και κυριολεκτικά για να περιγράψουμε τις πράξεις μίας γυναίκας.
Η αναφορά είναι στην Κασσιανή, το τροπάριο της οποίας ακούγεται την Μ.Τρίτη.
«Τριάντα αργύρια».
Η φράση αυτή επαναλαμβάνεται αρκετές φορές κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα αλλά ακούγεται για πρώτη φορά στο κατά Ματθαίον της Μεγάλης Τετάρτης. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει την προδοσία με αντάλλαγμα και φυσικά είναι άμεση αναφορά στον χρηματισμό του Ιούδα.
«Πριν αλέκτωρ λαλήσει».
Από τη φράση του Ιησού «Ου φωνήσει σήμερον αλέκτωρ πριν ή τρις απαρνήση μη ειδέναι με», που προαναγγέλλει την άρνηση του Πέτρου. Στην καθημερινότητά μας αναφερόμαστε με αυτήν σε κάτι που πιστεύουμε ότι θα αποδειχθεί πολύ σύντομα.
«Λάβετε, Φάγετε».
Η προτροπή που ακούγεται στην πρώτη θεία Ευχαριστία και χρησιμοποιείται με ανάλογο τρόπο.
«Συ είπας».
Σημαίνει «εσύ το είπες» και χρησιμοποιείται κυριολεκτικά. Υποδηλώνει αμφισβήτηση. Την φράση την ακούμε πολλές φορές να την επαναλαμβάνει ο Ιησούς.
«Μάχαιραν έδωσες και μάχαιραν θα λάβεις».
Από το «Πάντες γαρ οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα αποθανούνται» και σημαίνει πως ό,τι δίνεις- παίρνεις.
«Από τον Άννα στον Καϊάφα»
Η σωστή φράση είναι «Απέστειλε αυτόν ο Άννας δεδεμένον προς Καϊάφαν». Την χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά όταν γινόμαστε «μπαλάκι» από τον έναν «υπεύθυνο» στον άλλο, για να εξυπηρετηθούμε.
«Διαρρηγνύει τα ιμάτιά του»
Συνήθως χρησιμοποιείται όταν κάποιος διεκδικεί με πάθος το δίκιο του. Την ακούμε και ως «σκίζει τα ρούχα του», αλλά συχνά έχει και ειρωνικό χαρακτήρα που τονίζει την υπερβολική αντίδραση κάποιου που υποκρίνεται τον αδικημένο. Η αναφορά είναι στην πράξη του Καϊάφα να σχίσει τα ρούχα του σε ένδειξη αγανάκτησης.
«Αγαπάτε αλλήλους»
Από τη φράση-προτροπή του Ιησού για ενότητα και αγάπη μεταξύ των μαθητών και κατ’ επέκταση όλων των ανθρώπων : «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους»
«Ήγγικεν η ώρα»
Το λέμε όταν φτάνει μια μεγάλη στιγμή, εμπενυσμένο από το «άγωμεν, ήγγικεν η ώρα και ο υιός του ανθρώπου παραδίδοται, ίνα δοξασθή…», που είπε ο Ιησούς.
«Επί ξύλου κρεμάμενος»
Η φράση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη δύσκολη θέση που βρίσκεται κάποιος όταν δεν υπάρχει κανείς και τίποτα να τον βοηθήσει. Προφανώς συνδέεται με την αντίστοιχη θέση του Ιησού πάνω στο Σταυρό.
«Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι»
Σημαίνει «δεν ξέρουν τι κάνουν» και προέρχεται από τη μεγαλοσύνη του Ιησού τη στιγμή που οι άνθρωποι τον σταύρωναν! Εκείνος νιώθοντας την ανάγκη να τους υπερασπιστεί είπε τη φράση αυτή στον Πατέρα Του!
«Μνήσθητί μου Κύριε»
Από τις πιο συνηθισμένες εκφράσεις. Ακούστηκε από τον ληστή που ήταν δεξιά Του Κυρίου. Την λέμε όταν μας συμβαίνει κάτι τρομακτικό, όταν αγανακτούμε ή όταν ξαφνιαζόμαστε!
«Τετέλεσται»
Σημαίνει » ήρθε το τέλος» και ήταν η τελευταία φράση του Ιησού, πάνω στο σταυρό.
«Ανάστα ο Κύριος».
Με αυτήν αναφερόμαστε στην μεγάλη φασαρία. Προφανώς συνδέεται με τις θορυβώδεις εκδηλώσεις της Ανάστασης σε πολλά μέρη της Ελλάδας.
«Και βάλω τον δάκτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων»
«Η δυσπιστία του Αγ.Θωμά» «Ειρήνη Ημίν», «Άπιστος Θωμάς».
Και οι τρεις εκφράσεις προκύπτουν από την δυσπιστία του Αποστόλου Θωμά να δεχτεί την Ανάσταση του Κυρίου. Η πρώτη χρησιμοποιείται για να δηλώσει τις χειροπιαστές αποδείξεις αλλά και την αλήθεια ενός γεγονότος. Το «ειρήνη ημίν», το λέμε για να επαναφέρουμε την ηρεμία μετά από μία ένταση και ο «άπιστος Θωμάς» περιγράφει τους ανθρώπους που αρνούνται να πιστέψουν σε κάτι, ακόμη κι αν πολλές φορές είναι μπροστά στα μάτια τους!
Παρέδωκε το πνεύμα. Χρησιμοποιούμε τη φράση για κάποιον, ο οποίος πέθανε. Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη βρίσκουμε τη φράση αυτή στο κεφάλαιο ΙΘ.
Τετέλεσται. Συχνά χρησιμοποιείται για κάτι το οποίο έχει τελειώσει. Τη λέξη αυτή την είπε ο Χριστός όταν άφησε την τελευταία του πνοή πάνω στον Σταυρό.
Αγρόν ηγόρασε. Η φράση απαντάται στην παραβολή «Των Καλεσμένων σε Δείπνο», όπου ο πρώτος καλεσμένος δικαιολογήθηκε πως μόλις αγόρασε ένα χωράφι και ήθελε να πάει να το ελέγξει, ώστε να μην παρευρεθεί στο δείπνο. Σήμερα η φράση χρησιμοποιείται για την αδιαφορία που δείχνει κάποιος.
Κουστωδία. Την λέξη αυτή χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε στην προκλητική συνοδεία κάποιου. Η λέξη υπάρχει στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου για την φρουρά που παραχώρησε ο Πόντιος Πιλάτος στους Ιουδαίους για να σφραγίσουν τον Τάφο του Ιησού.
Έμεινε εκτός νυμφώνος. Λέγεται όταν κάποιος χάνει μια ευκαιρία. Η φράση αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου, στην παραβολή των Δέκα Παρθένων.
Κεκλεισμένων των θυρών. Χρησιμοποιείται όταν γίνονται συνεδριάσεις, στις οποίες επιτρέπεται η είσοδος μόνο στους εμπλεκομένους. Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννου η φράση αναφέρεται στην συνάντηση του Χριστού με τους Μαθητές Του, μετά την Ανάσταση.
Κρανίου Τόπος. Αποτελεί την ελληνική μετάφραση της λέξεως Γολγοθάς. Στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, αναφέρεται ο τόπος της Σταύρωσης του Ιησού. Σήμερα η φράση δηλώνει έναν τόπο καταστροφής.
Επί τον τύπον των ήλων. Η φράση βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννου. Ο άπιστος Θωμάς ήθελε να «θέσει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων», για να πιστέψει ότι ο Κύριος αναστήθηκε. Σήμερα η φράση χρησιμοποιείται για κάποιον, ο οποίος θέλει χειροπιαστές αποδείξεις.
Διυλίζετε τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνετε. Φράση του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, η οποία χρησιμοποιείται για να περιγράψει ανθρώπους που ψάχνουν πολλές λεπτομέρειες, αλλά χάνουν το νόημα και την ουσία.
Μνήσθητί μου Κύριε. Η γνωστή φράση του κατά Λουκάν Ευαγγελίου, με την οποία ο μετανοών σταυρωμένος ληστής δίπλα στο Σταυρό του Ιησού εκλιπαρεί τον Κύριο να τον θυμηθεί στην επουράνια Βασιλεία Του. Σήμερα χρησιμοποιούμε τη φράση για να εκφράσουμε έκπληξη ή απορία.
Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω. Ο Ιησούς στο Ευαγγέλιο του Ιωάννου λέει την φράση αυτή για να την πόρνη, την οποία ήθελαν να λιθοβολήσουν. Την χρησιμοποιούμε για να για κάποιον ο οποίος κατακρίνει τους άλλους χωρίς να αναλογίζεται τις δικές του πράξεις.
Διά τον φόβον των Ιουδαίων. Η φράση συναντάται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, όπου αναφέρεται ότι οι Μαθητές ήταν μαζεμένοι σε έναν χώρο με τις θύρες κλειστές « δια τον φόβον των Ιουδαίων». Σήμερα λέγεται όταν θέλουμε να μη μαθευτούν κάποιες ενέργειές μας.
Νίπτω τας χείρας μου. Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ο Πόντιος Πιλάτος «λαβών ύδωρ, απενίψατο τας χείρας απέναντι του όχλου». Συχνά χρησιμοποιείται η φράση για να αποποιηθεί κάποιος των ευθυνών του.
Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ο Κύριος λέγει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ». Σήμερα πολλές φορές χρησιμοποιείται για να αποδώσουμε στον καθένα αυτό που του ανήκει και του αξίζει.
Μη μου άπτου. Στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο ο Χριστός λέει στη Μαρία τη Μαγδαληνή να μην τον αγγίξει όταν αυτή Τον συνάντησε μετά την Ανάστασή Του. Η φράση σήμερα χρησιμοποιείται με τη σημασία ότι κάποιος είναι μυγιάγγιχτος και ενοχλείται πολύ εύκολα.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου